تخمه آفتابگردان از دانه های مغذی و محبوب در سراسر جهان است که در حقیقت میوه گل آفتابگردان می باشد و از دیرباز برای میان وعده و تنقلات، روغن گیری و غذای پرندگان استفاده می شده است.
از جمله خواص تخمه آفتابگردان می توان به کاهش کلسترول و فشار خون بالا، آلزایمر، سلامت قلب، درمان افسردگی و کاهش استرس، احتقان سینه و درمان یبوست اشاره کرد. تخمه آفتابگردان برای بدنسازی، لاغری، بارداری و کودکان نیز مفید است.
طبع تخمه آفتابگردان گرم و خشک است.
جالب است بدانید:
- گل آفتابگردان در حقیقت یک نوع گل تزیینی با بیش از ۵۰ گونه مختلف است که اکثر آن ها بومی شمال آمریکا می باشند.
- پس از گرده افشانی زنبور عسل و سایر حشرات، گل های وسط گل آفتابگردان به دانه های خوراکی یا تخمه آفتابگردان تبدیل می شود.
- شکل گیری مارپیچ گونه دانه های روی آفتابگردان تقریبا همیشه از دنبال فیبوناچی پیروی می کند.
- هر گل آفتابگردان می تواند بیش از ۲۰۰۰ تخمه آفتابگردان داشته باشد.
- تخمه آفتابگردان معمولا به دو رنگ سیاه یا راه راه یافت می شود، تخمه های سیاه اغلب برای روغن گیری و تخمه های راه راه بیشتر در تهیه تنقلات استفاده می شود.
- گل های آفتابگردان وحشی معمولا دارای چندین ساقه، سر و دانه های کوچک هستند اما آفتابگردان خوراکی معمولا تک ساقه، سر و دانه های بزرگ دارد.
در ادامه با پرشین استار همراه شوید تا با بهترین خواص دارویی تخمه آفتابگردان برای سلامتی، پوست و مو آشنا شده و درباره ارزش غذایی و مضرات تخمه آفتابگردان بیشتر بدانیم.
خواص دارویی و فواید تخمه آفتابگردان
۱. خواص تخمه آفتابگردان در بدنسازی
اکثر ورزشکاران و بدنسازان از خوردن تخمه آفتابگردان لذت می برند زیرا این دانه مغذی حاوی مقادیر فراوانی پروتئین و کربوهیدرات است که به تامین انرژی بدن کمک می کند و مواد معدنی و ویتامین های فراوان موجود در تخم آفتابگردان، آن را به یک میان وعده عالی برای ورزشکاران تبدیل کرده است.
۲. خواص تخمه آفتابگردان در بارداری
تخمه آفتابگردان منبع غنی فولات است که برای تشکیل لوله های عصبی سالم، رشد کامل جنین و شکل گیری اندام های مهم نوزاد از جمله مغز، قلب و ستون فقرات حیاتی است.
مصرف تخمه آفتابگردان در دوران بارداری از زایمان زودرس پیشگیری کرده و خطر ابتلای نوزادان به عفونت های مکرر را کاهش می دهد.
۳. خواص تخمه آفتابگردان برای لاغری
فیبر موجود در تخمه آفتابگردان حجم زیادی از معده را پر کرده و باعث ایجاد احساس سیری طولانی مدت در فرد می شود.
ویتامین های B تخمه آفتابگردان نیز تجزیه مواد مغذی را بهبود بخشیده و با تبدیل آن ها به انرژی، به کاهش وزن و لاغری کمک می کند.
۴. خواص تخمه آفتابگردان برای کودکان
تخمه آفتابگردان دارای فیبر فراوان و منبع خوب آهن است که برای معده، یبوست و کم خونی کودکان مفید می باشد.
ویتامین E، منیزیم، فسفر، روی، پروتئین و فولات موجود در تخمه آفتابگردان همگی برای رشد بهتر کودکان و نوزادان ضروری می باشند.
۵. کاهش کلسترول
تخمه آفتابگردان مانند بسیاری از آجیل ها و دانه ها منبع غنی چربی های غیر اشباع است که به کاهش کلسترول بد خون کمک می کند.
فیتو استرول ها و ویتامین E موجود در تخمه آفتابگردان کاهنده کلسترول هستند و فیبر نیز با دفع صفرا از بدن به کاهش کلسترول کمک می کند زیرا برای سنتز اسیدهای صفراوی جدید به کلسترول نیاز است.
۶. سلامت قلب
تخمه آفتابگردان منبع عالی ویتامین C و E است که هر دو برای حفظ سلامت قلب و پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی حیاتی هستند.
مصرف تخمه آفتابگردان با کاهش کلسترول از تشکیل پلاک های خونی و مسدود شدن عروق جلوگیری کرده و خطر بروز حمله قلبی، آترواسکلروز و سکته را کاهش می دهد.
۷. استخوان ها و عضلات
تخمه آفتابگردان حاوی منیزیم، فسفر و مس است که نقش مهمی در تقویت استخوان ها ایفا می کنند.
منیزیم به حفظ ساختار استخوانی کمک می کند و مس با بهبود عملکرد آنزیم هایی همچون کلاژن و الاستین قدرت و انعطاف پذیری استخوان ها و مفاصل را افزایش می دهد.
آهن موجود در تخمه آفتابگردان نیز با بهبود اکسیژن رسانی به عضلات، تاثیر مثبت در عملکرد آن ها دارد.
۸. دیابت و قند خون
تخمه آفتابگردان ماده غذایی مفید برای دیابتی ها محسوب می شود زیرا فیبر موجود در آن میزان جذب قند در خون را کاهش داده و منیزیم به بهبود حساسیت انسولین کمک می کند.
۹. اعصاب و خلق و خو
تخمه آفتابگردان حاوی منیزیم است که با افزایش سطح سروتونین به بهبود خلق و خو کمک کرده و برای آرام سازی اعصاب مفید است.
اسید آمینه تریپتوفان موجود در تخمه آفتابگردان نیز نقش مهمی در کاهش و رفع تنش های روحی دارد.
۱۰. گیاهخواران
مصرف ۱۰۰ گرم تخمه آفتابگردان حدود ۴۰ درصد نیاز روزانه بدن به پروتئین را تامین می کند و به همین دلیل منبع خوب پروتئین بخصوص برای گیاهخواران محسوب می شود.
نکته: از آن جایی که پروتئین تخمه آفتابگردان کامل نیست و نیاز بدن به همه اسید آمینه های ضروری را برطرف نمی کند، توصیه می شود از مصرف ترکیبات پروتئینی دیگر غافل نشوید.
۱۱. سرطان
تخمه آفتابگردان حاوی مقادیر زیادی مس و ویتامین E است که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و از آسیب های سلولی عامل سرطان پیشگیری می کنند.
سلنیوم موجود در تخمه آفتابگردان از آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو جلوگیری کرده، ترمیم DNA را بهبود می بخشد و با سم زدایی بدن و مقابله با تکثیر سلول های سرطانی، خطر ابتلا به سرطان را کاهش می دهد.
تخمه آفتابگردان دارای ترکیباتی همچون فیتواسترول ها و لیگنان ها است که رشد سلول های سرطانی را مهار کرده و مانع بروز انواع سرطان از جمله سرطان روده بزرگ، سینه و پروستات می شود.
۱۲. حافظه، آلزایمر و زوال عقل
ویتامین E، روی و کولین موجود در تخمه آفتابگردان از مغز در برابر بیماری های شناختی همچون آلزایمر و زوال عقل محافظت کرده و حافظه و توانایی شناختی مغز را افزایش می دهد.
اسید پانتوتنیک نیز به سنتز چربی ها، تنظیم هورمونی و بهبود عملکرد مغز کمک می کند.
۱۳. آسم و تنگی نفس
منیزیم عضلات برونش را تسکین داده، خس خس سینه را برطرف می کند و برای درمان آسم و تنگی نفس مفید است.
۱۴. احتقان سینه
تخمه آفتابگردان و جوانه آن، درمان طبیعی برای احتقان سینه هستند واز دیرباز در طب آئویوردا از جوانه ها برای پاکسازی ریه استفاده می شده است.
۱۵. تقویت سیستم ایمنی بدن
روی از مواد معدنی موجود در تخمه آفتابگردان است که با تحریک سلول های T به تقویت سیستم ایمنی کمک کرده و از بدن در برابر انواع عفونت و بیماری ها از جمله سرماخوردگی و آنفلوآنزا محافظت می کند.
۱۶. تیروئید
سلنیوم برای تنظیم عملکرد غده تیروئید ضروری است، این غده مسئول تنظیم دمای بدن، تولید پروتئین، تنظیم ضربان قلب و سوخت و ساز بدن است.
۱۷. معده و یبوست
فیبر فراوان موجود در تخمه خام آفتابگردان به هضم غذا در معده و دستگاه گوارش کمک کرده، یبوست را برطرف می کند و برای ایجاد تعادل باکتری های روده و جذب بهتر مواد غذایی مفید است.
۱۸. فشار خون بالا
تخمه آفتابگردان به دلیل محتوای پتاسیم، اثرات منفی سدیم را خنثی کرده و منیزیم نقش مهمی در تعادل الکترولیتی و کاهش فشار خون بالا دارد.
ترکیب ویتامین E، ویتامین C و سلنیوم نیز برای افرادی که از فشار خون بالا رنج می برند مفید است.
۱۹. ضد التهاب
ویتامین E موجود در تخمه آفتابگردان خاصیت ضد التهابی قوی دارد و خطر ابتلا به بیماری های التهابی همچون آسم، آرتروز و آرتریت روماتوئید را کاهش می دهد.
۲۰. استرس
منیزیم با جلوگیری از ورود کلسیم به سلول های عصبی، اعصاب را آرام کرده و استرس و میگرن را برطرف می کند. کولین نیز با اضطراب و افسردگی مبارزه می کند و عملکرد مغز را بهبود می بخشد.
۲۱. انرژی بخش
تخمه آفتابگردان حاوی تیامین است که آنزیم های بدن را برای واکنش های شیمیایی تحریک کرده و به افزایش تولید انرژی از غذاها کمک می کند.
مس نیز برای تولید انرژی در سطح سلولی حیاتی است.
۲۲. درمان بی خوابی
منیزیم موجود در تخمه آفتابگردان برای تبدیل تریپتوفان به سروتونین ضروری است، این هورمون اثر آرامبخشی دارد و به بهبود کیفیت خواب و درمان بی خوابی کمک می کند.
خواص تخمه آفتابگردان برای پوست
توجه داشته باشید:
قبل از اعمال موضعی هر گونه ماسک یا ضماد روی پوست صورت و سایر نقاط حساس بدن، حتما اندکی از آن را روی بخش کوچکی از پوست دست تست کرده و ۲۰ دقیقه منتظر بمانید تا از عدم حساسیت پوست خود مطمئن شوید.
۲۳. ضد آفتاب
تخمه آفتابگردان حاوی مس است که برای حفظ سلامت پوست ضروری بوده و به تولید ملانین کمک می کند، ملانین رنگدانه پروتئینی و مسئول رنگ پوست است و از سلول های پوست در برابر اشعه خورشید محافظت می کند.
۲۴. جوانسازی پوست
تخمه آفتابگردان حاوی ویتامین E، بتاکاروتن و آنتی اکسیدان های دیگر است که از پوست در برابر آسیب رادیکال های آزاد و آسیب های محیطی محافظت کرده و از بروز علائم پیری و چین و چروک جلوگیری می کند.
۲۵. آکنه و جوش
روغن دانه آفتابگردان منبع خوب اسیدهای چرب ضروری مانند لینولئیک، اولئیک و پالمیتیک است که همگی برای تولید کلاژن و الاستین مفید بوده و به دلیل خاصیت ضد باکتریایی مانع بروز آکنه و جوش می شود.
۲۶. درخشان کننده پوست
تخمه آفتابگردان منبع غنی ویتامین E است و به درخشان شدن و زیبایی پوست کمک می کند.
خواص تخمه آفتابگردان برای مو
۲۷. افزایش رشد مو
روی موجود در تخمه آفتابگردان به افزایش رشد مو کمک می کند، اگرچه مصرف بیش از حد روی می تواند به ریزش مو نیز منجر شود.
ویتامین E نیز با افزایش گردش خون در پوست سر باعث بهبود رشد موها می شود.
۲۸. ریزش مو
تخمه آفتابگردان حاوی ویتامین B6 است که با اکسیژن رسانی بهتر به پوست و افزایش جذب روی، به درمان ریزش مو کمک می کند.
۲۹. جلوگیری از سفید شدن موها
یکی از علت های سفید شدن موها کمبود مس در بدن است، از آن جا که تخمه آفتابگردان حاوی مس است از سفیدی موها پیشگیری کرده و موها را شفاف و درخشان می کند.
خرید و روش مصرف تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان یک میان وعده دوست داشتنی و محبوب در سراسر جهان است که در فروشگاه ها به صورت خام و برشته، نمکی و بدون نمک، کامل یا تنها مغز آن عرضه می شود.
هنگام خرید تخمه آفتابگردان، آن هایی که کهنه هستند یا رنگ مایل به زرد و بوی مایل به ترشیدگی دارند را انتخاب نکنید.
تخمه آفتابگردان معمولا بدون پوست مصرف می شود که فایده آن، کاهش سدیم است اما مقدار فیبر و مواد مغذی آن نیز کاهش می یابد.
مغز تخمه آفتابگردان را می توان در تهیه نان، کوکی ها و سالاد استفاده کرد.
اگر به بادام زمینی یا سایر آجیل ها آلرژی دارید این دانه های خوشمزه را جایگزین آن کنید.
ارزش غذایی تخمه آفتابگردان
مواد مغذی موجود در ۱۰۰ گرم تخمه آفتابگردان به صورت زیر است:
کالری: ۵۸۴
کربوهیدرات: ۲۰ گرم
فیبر: ۸.۶ گرم
شکر: ۲.۶ گرم
چربی: ۵۱.۵ گرم
پروتئین: ۲۱ گرم
عوارض جانبی و مضرات تخمه آفتابگردان
- تخمه آفتابگردان حاوی مقادیر زیادی فسفر است که مصرف بیش از حد آن می تواند به مشکلات کلیوی منجر شود.
- مصرف زیاد تخمه آفتابگردان به دلیل سلنیوم موجود در آن ممکن است باعث بروز التهاب پوست، خستگی مزمن و تغییرات خلق و خو شود.
- تخمه آفتابگردان حاوی کالری فراوان است و می تواند به اضافه وزن منجر شود.
- مصرف زیاد تخمه آفتابگردان به دلیل محتوای سدیم، برای افرادی که فشار خون بالا دارند مضر است.
